OPINIE – Plasa di Lucha

Door Bòi Antoin

Onlangs heeft tijdens een Eilandsraadvergadering gedeputeerde Anjelica Cicilia een toelichting gegeven over wat er gaat gebeuren op het terrein waar de Brionkazerne zich bevond. Tijdens de vergadering vielen voortdurend de namen Brionkazerne en Brionplein.

Ik vraag me af: Wat belemmert ons, vooral de regering van Bonaire, om onze eigen mensen te erkennen, onze echte helden, degenen die voor ons zijn gegaan? Waarom blijven we spreken over Brionkazerne en zelfs Brionplein?

We hebben de afgelopen dagen gemerkt dat de nieuwe regering min of meer heeft aangekondigd dat het park de naam zal krijgen van ‘Plasa Brion’. Blijkbaar verwijst degene die dit heeft gezegd, uit de nieuwe coalitie, naar het feit dat op dit terrein een gebouw stond dat bekend staat als de Brionkazerne, gebouwd tijdens de Tweede Wereldoorlog om de militairen belast met het toezicht op de geïnterneerden in een kamp te Playa Pariba te huisvesten. Dit waren Duitsers, sympathisanten van de nazi’s, die toen als gevaarlijk voor de staat werden beschouwd.

Het gebouw kreeg later veel andere bestemmingen, zoals vergaderzaal van de Eilandsraad, openbare school (Prinses Beatrixschool), de Stichting Arte i Industria Bonaire, uiteindelijk het kantoor van verschillende overheidsdiensten in die tijd.

De gevallen regering vroeg de FuHiKuBo om advies wanneer het gaat om cultureel-historische zaken. Ze erkenden FuHiKuBo als een kenniscentrum. FuHiKuBo adviseerde: ‘PLASA DI LUCHA’.

Waarom ‘PLASA DI LUCHA’? ‘Lucha’ betekent strijd. Dit advies is gemotiveerd door een slavenopstand die plaatsvond in de buurt van Fontein op 10 november 1834. Een opstand waarover door mij een boek is geschreven na onderzoek destijds in het Algemeen Rijksarchief (ARA) Archief in Den Haag.

De leider van deze opstand, Martis di Katalina Janga, heeft nooit een echt postuum erkenning gekregen voor de strijd die hij met zijn medestrijders voerde tegen misbruik en onrecht. En hun namen zijn ook gedocumenteerd: Fransisco Martijn Koffie, Johannes van Flora Janga, Jan van Marta Regina Frans, Thomas van Maria Oliana, Benito Marianna, Inancia Marianna, Fransisco Marianna, Fransisco Paula, Nicolaas Martijn van Maria Thomas, Hoze van Rosaria Margarita, Pedro Sebel, Flora Janga, Martha Cathalina Janga, Cornelia Domakassé en Augustina Frans.

Nu zijn ook de namen van slaven bekend die een staking leidden in Rincon in 1765, tijdens de West-Indische Compagnie. Het betreft Pieter Cicilia van Frans, Juan Pedro van Cicilia van Frans, Louis van Maria Douloe, Juan van Grasie Kriool, Juan van Fransisca van Hato.

Mijn idee is om een groot bord van ‘PLASA DI LUCHA’ te plaatsen en eronder de namen van de slaven die voorop stonden als leiders van beide slavenopstanden.

Dit doet niets af aan Pedro Luis Brion, omdat er in Playa een straat is die al de naam draagt van Admiraal Luis Brion.