Katholicisme op Bonaire (1)
Het is niet onlogisch dat de geloofsrichting met de meeste volgelingen op Bonaire nog steeds het Katholicisme is. De ontdekking en 135-jarige overheersing van de Benedenwindse eilanden door de katholieke Spanjaarden had natuurlijk een grote invloed hierop.
De meeste eilanden in de Caribische regio kregen Spaanse namen en er volgden al snel zendelingen om zo veel mogelijk indianen te bekeren. In 1527 werd er een Katholiek Bisdom gesticht in Coro, Venezuela, waar ook Bonaire onder viel. Uit een geschrift van een Franciscaner pater uit 1532, blijkt dat hij Bonaire als volledig bekeerd en door “goede” katholieken bewoond achtte. Na de overname van de Benedenwinden door Johan van Walbeeck in 1636 veranderde er op religieus gebied niet veel. De Calvinistische Hollanders hadden niet de zendingsdrang van de Katholieken, en beschouwden hun eigen religie als niet toegankelijk voor de indianen en latere slaven. Het was zelfs officieel verboden voor slaven om lid van de Protestantse Kerk te worden. Men moet bij dit alles niet vergeten dat dit de tijd van de Tachtigjarige Oorlog ( 1568-1648) met het katholieke Spanje was.
De Hollandse bestuurders lieten echter toe dat de slaven werden bekeerd tot het katholicisme. Men hoopte daardoor meer vat op de slaven te hebben. De katholieke geestelijk leiders moesten namelijk doorgeven welke gevoelens er onder de slaven leefden. Zo was het vanaf 1661 toegestaan voor katholieke pastoors om hun pastorale werk te doen.
De meeste pastoors kwamen voor kortere tijd vanaf Curacao over en lieten de rest van de tijd leken de leiding geven aan gebedsdiensten. Zo kwam in 1705 de Jezuïten- pastoor Michael Alexius Schabel naar Bonaire. Hij was vertrokken vanuit Amsterdam en had zich, na zich geregistreerd te hebben in Venezuela, voor 10 jaar op Curacao gevestigd. Van hieruit bezocht hij regelmatig Bonaire.
Een van zijn eerste daden was het dopen van 30 indianenkinderen. Verder leidde hij enkele volgelingen op zodat zij in zijn afwezigeid konden dopen en andere religieuze handelingen verrichten.Hij werd in 1715 opgevolgd door pastoor Caysedo, die zijn zendingswerk voortzette.
Hoewel het katholieke geloof zich dus gestaag uitbreidde, bleven door de constante aanvoer van slaven vanuit Afrika toch elementen van Afrikaanse (bij)geloven binnenkomen. Dit waren bijvoorbeeld “Brua” ( zwarte magie), “Zumbi”( Zombie’s), “Montamentu’ ( wilde dansen tijdens welke geestintredingen plaatsvonden) enz. De slaven brachten dit vooral ’s nachts in praktijk, maar ook op katholieke feestdagen waarbij stiekem een heel andere wending aan het feest werd gegeven zonder dat de meesters dat in de gaten hadden.
Gedurende de Engelse periode ( 1806-1816) bleef Bonaire verstoken van enig pastoraal bezoek. De leek Cornelis Marten ( Papa Cornes) wist toen de katholieken zo goed mogelijk te leiden. Direkt na het vertrek van de Engelsen bezocht de Franciscaner pater Joannes Stöppel Bonaire om de situatie in ogenschouw te nemen. Samen met Papa Cornes bezoekt hij alle buurten van het eiland en is ontsteld over de enorme armoede. Papa Cornes ( GEB. 27 september 1749) heeft zijn plaats in de geschiedenis van Bonaire verdiend door rond 1780 de eerste katholieke kerk te stichten. Het was maar een klein gebouwtje van takken en klei van 15 bij 5 meter dat stond in Antriol Pabou ( ongeveer achter Progreso supermarkt). Behalve dat er gebedsdiensten werden gehouden, bleven de pastoors op bezoek vanuit Curacao hier ook altijd slapen. Vóór die 84 tijd hadden zij geen vaste verblijfplaats. Hierdoor konden zij nu steeds voor langere tijd op het eiland verblijven.Tot enige jaren terug waren de fundamenten van het gebouwtje nog steeds te zien. Bij afwezigheid van de pastoor riep Papa Cornes, gekleed in een monnikspij, zelf de gelovigen bij elkaar door een klok te luiden die in een watapanaboom vlakbij de kerk hing. Hij gaf dan onder meer katechismusles en les in katholieke gezangen.
foto: Eerste Katholieke Kerk op Bonaire.